Q Processing

Herkese merhaba, ben Elif. Geçtiğimiz günlerde duyurduğumuz üzere CQI’ın Q Processing programının ilk seviyesine katıldım ve sınavı geçtim. Bu sayede Türkiye’nin ilk Q Processing Generalist’i oldum fakat bu alanda tek kalmak istemem. Programı tanıtmak ve deneyimlerimi paylaşmak isterim. Belki ilgi duyan birileri daha heveslenir ve programa katılır. İlgili kişilerin isimlerini CQI database’de benimle birlikte Türkiye’yi temsil etmeye davet ediyorum :)

CQI ve Q Processing Programı’nın Amacı

Öncelikle CQI yani Kahve Kalite Enstitüsü’nün amacını hatırlayalım. Yaşamını kahveden kazanan üreticinin yaşam kalitesini ve ürettiği kahvenin kalitesini iyileştirmek. 

Bunu sağlamak için öncelikle kahvenin kalitesini objektif hale getirmek gerekliydi. Birbiriyle kalibre olan yetkin bir grup tadımcı(Q arabica ve robusta grader’lar) oluşturmak amacıyla Q arabica ve robusta programları oluşturuldu. Q programından önceki gönderilerde bahsetmiştik. Bu kişilerce profesyonel bir biçimde tadılan kahvenin nitelikli olup olmadığı belirlenir. Üretici de geçer not aldığında kahvesini sertifikalandırarak daha yüksek fiyattan satabilir. Bu noktada, artık kahvenin kalitesi objektif değerlendirilebilir halde. Üretici kaliteli kahve ürettiği takdirde güvenilir bir sistemle karşılığını alabilir. 

Fakat üretici kahvenin kalitesini HANGİ aşamada NASIL etkileyeceğini biliyor mu? Bilinçli bir hasat ve hasat sonrası yönetimi yapıyor mu? Kahvenin kalitesini koruyabiliyor mu? NASIL daha kaliteli kahve üretebilir? NASIL kendi ürününü farklılaştırıp öne çıkarabilir? Portföyünü NASIL genişletebilir? 

Üretici için ürününü farklılaştırmasının en kolay yolu, hasat sonrası işleme yöntemini değiştirmek, geliştirmek, çeşitlendirmek olur. Ama bu konuda bilgilenmeye, teknik desteğe ihtiyaç var. Daha iyi bir kahve üretimi ve yaşam kalitesi için üreticinin bilinçlenmesi, eğitim alması gerekiyor. Bu da yeterli değil. Oluşturduğu talep ile tedarik zincirini yönlendiren, üreticiden yeni yöntemler talep eden tüketicinin farkındalığının da artması gerekiyor. Bu amaçlara yönelik olarak CQI 2017/2018’de Q Processing programını oluşturdu. Bu programla, üreticinin potansiyelini arttırmak anlamında aktivitelerini bir adım öteye taşıdı. Bu programla üretici ülkelere gidilerek gerçekten üreticiye erişmek, kahvenin hasat sonrası işlemlerinin kontrollü bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak, ortak bir dil oluşturup doğru iletişim kurmak, gerçek bir etki yaratmak mümkün hale geldi. 

Q Processing Programının İçeriği

Q processing programı 3 seviyeden oluşuyor.

Level 1- Generalist (Online veya 2 gün yüzyüze teknik bilgi ve cupping)

Level 2- Professional (6 gün boyunca üretici ülkede hasat sonrası aktivitelere katılarak)

Level 3- Expert (Yaklaşık 1 yıl süren, yalnızca CQI tarafından davet edilen katılımcıların katılabildiği program)

Benim katıldığım ilk seviye (Level 1- Generalist), bu konuya meraklı olan herkese(barista, kahve kavurucu, ithalatçı) açık bir kurs. Pandemi sürecinde seyahat etmeden online olarak katılabileceğiniz bir program. Q arabica ve robusta programındaki gibi aktif olarak bir Q Venue’de bulunmanıza ihtiyaç yok. Ve ayrıca Q arabica ve robusta’dan farklı olarak Q processing eğitim ağırlıklı bir program. 6 gün süren ve sizi çılgına çeviren yoğun bir sınav değil :) 

Programda işlenen konuları başlıklar halinde toparlamam gerekirse şu şekilde:

• BOTANİK

Kahve Bitkisine Genel Bakış

Kahve Meyvesinin Anatomisi

Kahvenin Olgunlaşma Aşamaları

Taksonomi

• TEDARİK ZİNCİRİ

Kahve Proseslerinde 1,2,3. Dalgalar

Kahve Tedarik Zinciri

• PROSES

Kahve Hasat Sonrası İşlemler ve Yöntemler (5 temel yöntemin her biri tek tek işleniyor. İşlem aşamalarından bahsediliyor. Karşılaştırmalı cupping destekli, detaylıca konuşuluyor.)

Kahve Proseslerinin Kahve Kimyası Üzerine Etkileri

Kaliteyi Etkileyen Faktörler

Fermantasyon

Kurutma

Uygun Saklama Koşulları

• GELECEK

Mevcut Sorunlar ve Kahvenin Geleceği

Küresel İklim Değişikliği ve Atık Problemi

Program Çıktıları

Program sayesinde farklı proseslerin kaliteyi nasıl etkilediğini doğrudan gözlemleme şansınız oluyor. Nasıl? Program dahilinde katılımcılara numuneler gönderiliyor. Bu numuneler bilimsel araştırma kapsamında aynı çiftlik, aynı lot, aynı çeşit, aynı gün hasat edilmiş kahvelerin farklı hasat sonrası işlemlere tabi tutulmuş hali. Dolayısıyla diğer tüm parametreler sabit tutulurken tek değişken proses. Bu da, kahve kalitesi üzerine prosesin etkisini belirgin kılıyor. Bu numuneleri tatmak oldukça ilginçti. 

Programın bir diğer katkısı ise doğru terimleri öğrenmek! Kahvenin hasat sonrası işlemlerini anlatmak için herkesin kullandığı dil farklı. Farklı üretici ülkelerde kullanılan yöntemler ve bunlara verilen isimler farklı olabiliyor. Veya aynı terim farklı şeyler ifade edebiliyor. Günün sonunda elimize ulaşan kahve çuvalının üzerinde yazan bilgilerden veya iletilen izlenebilirlik bilgilerinden ne anlamamız gerektiği konusunda bir karışıklık var. Çünkü ortak bir dil kullanılmıyor. Temel olan 5 proses dışında deneysel yöntemler de işin içine girince her şey allak bullak oluyor ve kafalar karışıyor. Örnek: unwashed, sun dried, dry method, washed, wet method, semi-dry, semi-washed, fully washed, yellow honey, red honey, anaerobic… Sonu gelmeyen tüm bu terimleri sadeleştirip gruplandırmak, netleştirmek anlamında kurs faydalı oldu diyebilirim. 

5 temel prosesten bahsettim. Bunu merak edenler CQI’ın paylaştığı bu videoyu izlemeli.

Ve en önemli çıktılardan biri, en az benim kadar proses ile ilgilenen bir grup kahve severle bir araya gelmek oldu. Karşımızda kahve üretici bir ülkenin vatandaşı, yıllarca kahveyle deneyimi olan, teknik bilgisi geniş, her sorumu yanıtlayan bir eğitmenimizin olması çok iyi bir fırsattı. 

Sınava Dair

Yüz yüze kurs yerine online Q Processing kursuna katılanlar için numunelerin kargoyla gelmesi ve cupping’i kendiniz hazırlamanız dışında içerikte bir değişiklik olmuyor. Programı başarıyla tamamlamak için 3 cupping seansına katılmanız, cupping formunu eğitmene mesaj olarak göndermeniz ve yazılı sınavı geçmeniz gerekiyor. Sınav kamera açık bir şekilde 50 soru, 45 dakika online test olarak gerçekleştiriliyor. 

Eğer ki sertifikaya ihtiyacım yok, bu kadar detaylı bilgiye de ihtiyacım yok veya programa bütçe ayıramayacağım derseniz ona da bir çözüm var. CQI "Introduction to Post Harvest Processing” programıyla 5 saatlik online, daha yüzeysel ve sertifikasız bir eğitim de sunuyor. Buna da bütçe ayırmayı tercih etmeyenler için ücretsiz çözümler mutlaka var tabii. CQI youtube kanalındaki diğer videoları da izlemenizi öneririm. Ayrıca Kahve Masası ile yaptığımız canlı yayında da proseslerden bahsetmiştik, onu da hatırlatalım. Yazdıklarımı bu noktaya kadar sabırla ve merakla okuduysanız bence bana da soru sorabilirsiniz :) Kendinizi tanıtarak instagram üzerinden sormanızı tercih ederim. Elimden geldiğince yanıtlayarak veya kaynak önererek yardımcı olurum. 

Kursa kaydolmayı düşünenler için önemli bir konu, İngilizce seviyesi. Biraz İspanyolca’nın da zararı olmaz(minik detayları yakalamak adına) :) Kahve proseslerine dair biraz ön araştırma yapmak da faydalı olacaktır. Böylece konuları anlamanız kolaylaşır ve önceden aklınıza takılan soruları kurs sırasında sorabilirsiniz. 

Bilmeyenler için ben ziraat mühendisliği okuyorum ve QP2 ve QP3 bu nedenle benim için fazlasıyla ilgi çekici. Umarım bu yazdıklarım üzerine QP1 birilerini cezbeder ve kaydolup başarı gösterirsiniz. Yakın gelecekte belki de geçenlerle birlikte bi orijin ziyareti yapar, QP2’de kahveleri işlerken buluşuruz…